ಉದಯವಾಹಿನಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನಗರ: ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನಗರದ 97 ವರ್ಷದ ಧರಮ್ ರಾಜ್, ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ (Freedom Struggle) ಕೊನೆಯ ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದಾರೆ. 1942ರ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದ ಇವರು, ರಾಜ್ಯದ ಉಳಿದ 15 ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಆದರೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ವಯಸ್ಸಾದ ಕಾರಣ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದು, 2026ರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆಯ ವೇಳೆಗೆ ಒಬ್ಬರೂ ಜೀವಂತವಾಗಿ ಇರದಿರಬಹುದು.
ಡಿಸೆಂಬರ್ 2020ರಲ್ಲಿ 73 ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಿದ್ದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಆಗಸ್ಟ್ 2025ರ ವೇಳೆಗೆ ಕೇವಲ 15 ಜನ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ, ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 58 ಜನರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ. “ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ 13 ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಗತಿಯಲ್ಲಿ, 2026ರ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ವೇಳೆಗೆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೂ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಉಳಿಯದಿರಬಹುದು” ಎಂದು ರಾಜಕೀಯ ಪಿಂಚಣಿ ವಿಭಾಗದ ಅಧಿಕಾರಿ ಪೂರ್ಣೇಂದು ಕುಮಾರ್ ಮಿಶ್ರಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, 664 ಆಶ್ರಿತರಿಗೆ ಪಿಂಚಣಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
1942ರ ಆಗಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ, ಕೇವಲ 15 ವರ್ಷದವರಾಗಿದ್ದ ಧರಮ್ ರಾಜ್, ಗಾಂಧಿಯವರ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳವಳಿಯ ಕರೆಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿದರು. “ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಮಾತು ಇಡೀ ದೇಶವನ್ನು ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಎಬ್ಬಿಸಿತು” ಎಂದು ಅವರು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ರಾತ್ರಿಯ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸುವುದು, ದೇವಾಲಯದ ಸಭೆಗಳ ಆಡಿಯಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಗಸ್ತು ತಂಡಗಳಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲಸ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. ವಾರಗಟ್ಟಲೆ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದ ರಾಜ್, “ಜೈಲಿನ ಗೋಡೆಗಳು ಎತ್ತರವಾಗಿದ್ದವು, ಆದರೆ ನನ್ನ ದೃಢಸಂಕಲ್ಪ ಇನ್ನೂ ಎತ್ತರವಾಗಿತ್ತು” ಎಂದು ಕೋಲಿನ ಮೇಲೆ ಒರಗಿಕೊಂಡು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
